FİSA Çocuk Hakları Merkezi’nin hazırladığı “Türkiye’de Çocuğun Yaşam Hakkı Raporu 2024”e göre, geçen yıl 221’i kız, 482’si erkek, cinsiyet bilgisine erişilemeyen 74 olmak üzere en az 777 çocuk önlenebilir nedenler yüzünden öldü.
1 Ocak 2024-31 Aralık 2024 aralığında meydana gelen olayların ele alındığı raporda yer alan veriler, ölümle sonuçlanan yaşam hakkı ihlalleri ile sınırlı bulunuyor. Aynı ya da benzer olaylarda yaralanan, sakat kalan çocuklarla ilgili vakaların rapora dahil edilmediği belirtilerek “Ölümle sonuçlanmasa da pek çok yaralanma vakası da doğrudan yaşam hakkına yönelik ihlal girişimleridir” deniliyor.
Raporun girişinde, 2024 yılında neredeyse her gün çocuğa yönelik bir şiddet olayıyla karşılaşıldığı hatırlatılarak şu görüşlere yer veriliyor: “Bu vakalar, çocuk hakları konusunda yetersiz koruma mekanizmalarını açıkça gözler önüne serdi. Çocuğun yaşam hakkı ihlali, bir sonuçtur. Yetersiz çocuk koruma mekanizmalarının, yerine getirilmeyen yükümlülüklerin, alınmayan önlemlerin, oluşturulmayan stratejilerin ve uygulanmayan politikaların bir sonucudur. Üstelik bu, en can yakıcı sonuçtur. Bu raporlar aynı zamanda devletin çocuk hakları konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmesi adına güçlü bir hatırlatmadır.”
Rapor, “Doğrudan kamu görevlilerinin gerçekleştirdiği yaşam hakkı ihlalleri” ve “kamu görevlilerinin ihmali sonucu gerçekleşen yaşam hakkı ihlalleri” olarak iki başlık altında toplanıyor. Yaşam hakkı ihlallerinin en çok yaşandığı il İstanbul.
GÜVENDE DEĞİLLER
Rapordaki verilere göre ev içinde, kentsel alanda, trafikte, kırsal açık alanlarda alınmayan önlemler, önleyici ruh sağlığı politikalarının yetersizliği, yangınlar, elektrik çarpmaları gibi ihmaller sonucunda 2024’te en az 473 çocuk yaşamını yitirdi. 2024’te evlerinde çıkan yangınlarda en az 29 çocuk öldü. Çocukların evlerinde bulunan ısınma araçlarından ya da elektrik akımından doğan yangınlarda yaşamlarını kaybettikleri belirlendi. Ayrıca “soba/doğalgaz zehirlenmeleri” sonucunda da en az 11 çocuk öldü. İntihar sonucu en az 53 çocuk, ırkçı saldırılar ve linç olayları sonucu ise en az iki çocuk yaşamını yitirdi. En az 63 mülteci çocuğun öldüğü 2024 yılında, sağlık hizmeti alırken meydana gelen olaylarda 29 çocuk, eğitim hizmeti alırken 16 çocuk yaşamını yitirdi.
İŞ CİNAYETLERİNDE 78 KAYIP
2024 yılında iş cinayetlerinde yaşamını yitiren çocukların; en az 51’i çalışırken, en az 27’si işyerinde yaşanan kazalardan etkilenerek öldü. Yaşamını yitiren çocuk işçilerin 8’i MESEM kapsamında çalışan çırak çocuklardan, 9’u ise mevsimlik tarım işçisi çocuklardan oluşuyor.
ŞİDDET 56 CAN ALDI
2024 yılında en az 56 çocuk, şiddetin farklı türleri sonucu yaşamdan koparıldı. Şiddete uğrayan çocuklardan, en az 16’sı çocuk cinayetleri, en az 12’si ev içi şiddet, 15’i toplumsal cinsiyet temelli şiddet, 13’si akran şiddeti sonucu öldü.
